Ngaihtuahna Far Chhuak

Mizoram hi Burma ram ni se, Burma ram hi Mizoram ni ta sela. A ni thei dawn si lova ka sawi tum a fiah phah chuang tlat lo mai. Mizorama mihringte hi Chin State leh Kalay Kabaw velah hian awm ta sela, tuna Chin State leh Kaly Kabaw vela tlangmi chengte hi Mizoram-ah awm ve ta thung ila enge kan an ang?
Kawlrama awm tlangmite hi kawl leh hnam dangte nen inawm pawlh, fing depde thiam (kawl tawng chuan "le") ve tak kan niin ka hria. Hnam inchiahpiah lutuk kara awm chuan tute pawh nise rilru a dazat duh deuh dawn niin a ngaihtuah theih. Bengali ho karah va seilian ta ila ka fing chalak thiam ve viau thoin ka ring.
Kawl ho hi chuan "kei ka puar phawt chuan midang chu ril tam mahse pawi lo, kei ka thih lo tak-ah" an ti mai. Sem sem dam dam ei bil thi thi tih tawngkamte hi nei ve hek lo le, an dem awm bik hran lo ve.Bangladesh rama awm Mizote hi enge an an ka hre lova.
Ka hriat ve phak tawk kum 1980 chho vel atang khan helam atang Mizorama pem hi an awm ve pheuh pheuh a. Mizoramah Sum leh pai atamin zirna lam pawh a zia awm deuha ngaih a ni a. Kum 1984 khan pawl riat ka zir ve tana, kan exam hmain Mizoramah ka pain zir turin min ti a, tichuan 1985 January thlaah Mizoram chu a vawi khatna atan ka zuk thleng thla ve ta rawih mai a. Tedim atang ke hlirin kan kala, ka ke a rawlin a vung deuh a, ka nuin kan thlenna apiangah tui lumin min deh sak thin a. Kal kawng chu a chhuk chhovin ka tan chuan a thui kher mai.

Heng hun lai atang tawh reng hian Mizoram hi keini kawl rama Zo hnathlakte tan chuan kan pur chawkna a ni a. Tedim-ah hian Kuli an la a, phur hi mihringin an phura, sakawr neiin sakawr an hmang bawk a. He mitum hian keini chuan Tedim mi Kuli-ah kan ruai a ni. Heng kuli tam takte hian in chung "rangva" an tuak nasa hle a ni. Heng hunlaia kan dinhmun hi a la sang lo hle a. Kum 1970 chho vel bawrah hian Tahanah hian Concrete building a la tlem em em a ni. Kan in pawh hi a hmasa pawl chu a ni ve ang, ka pa sak lai hi ka hre pha lova, ka pian hma deuha a sak a nih ka ring.
Kum 1985-a Aizawl Mizorama lehkha ka zir chu Mizo tawng thiam tha vak lo nen, English ka hneh bawk si lo, a inthlahrunawm duh khawp mai. Bible chhiarin Mizo tawng ka inzir ve a, ka chhungte hian min nuih nasa thin khawp mai. Mahse, heng hun laia Aizawla lehkha zir thei han nih chu Tahan velah chuan a la inchhuanawm ve tho a ni.
Khilai Chin State-a unaute pawh khi Zoram hi an pur chawkna ber a ni thin a. An thlai hnah leh thil neihte Chawnchhim (Champhai) lamah an va zuar thin a ni, vawiin thleng hian ram ri hnai deuh amite khi chuan Champhai-ah an la bazar reng a ni. Tahan leh a chhehvela Zo hnahthlak Kamding hmasa zaa sawmkua 90% vel hi chu Mizoram lama sumdawnga, inchhek ngahte an ni awm e. Keini Zo hnahthlakte tan Zoram hi kan inpui a ni tih hi a dikna chen a tam hlein ka hria. Zoram thatna tur ngaihtuah lem lova, a par tlan ringawt tum, sumdawnna dik lo leh thil tha tih chingte an lo awm leh thin hi a pawi a ni.

Mizoram-in ruihhlo do kum nasa taka an beih laia, Burma mi thenkhat hnawh chhuah chungchangah khan mi thenkhat chuan Zoram lam an dem ve bawk a. An tanpuina ringawt beiseia, an tana thil tha tih tum lem si lote hian vuihmui an pu duh chawk. Tuna Burmaa awm te hi Mizorama awm zawk lo nita sela, kan nasa lo viauin ka ring thin. Tlawmngaihna hre lo tak tak lah bo lo. Mahni tanghma hai kawngah khaw hmu lo fe fe, rinna kawngah der dep tak tak, Sapho bum tur zawng kan tam si. Kan pachhiat hlawm em vang pawh a ni mahna, Mizorama awm zawk niin lo hausa ve ta sela ka rin dan ang lo tak hian kan tha ve phian pawh a ni thei e.
Mahse, tun dinhmun ang chiah hi chuan in awm thleng ta ila chuan he lam ami te hi chu kan nasa lo hlein ka hria. Keima mimal thlirna tukverh atanga alan dan a ni. Thlirna tukverh dang chu remchan huna hawn leh atan ka dah hrih mai ang. Chutah ve thung chuan Pangpar mawi tak tak ang maiin a lo par chuai mai thei a ni. (Remchangah la chhunzawm leh tum a ni)