May 31, 2011

Champion League Final

Tun dinhmuna ka club duh ber Barca chuan England club tha bera ngaih Man U chu 3-1 an hnen ta.
Kum 2006 World Cup atanga ka lo hmelhriat ve chauh Argentina player Lionel Messi ka idol chu he final-ah hian a dan pangaiin a che tha leh hle mai. Burma-ah hian Man U' fun an tam ber. Tin Burmaa Magazine hralh tla ber chu Sport Magazine a ni an ti.
Barca' club hian semifinalah Real Madrid chu mawi lutukin an lo hnen tawh a. An ball possession pawh a inthlau hle a ni.
Tun tumah Messi, Xavi, leh Iniesta te han tlan kual vel tak tak kha chu a hmuh nawm a ni. Man U midfielder Giggs and Carrick leh Park te khan an khan lo deuh em a ni.
Messi'an ball an tlanpui tak tak hi chu a hmuhnawm dangdai ve reng reng a ni. Ball leh a ke hi khap khat pawhin a inhlat awm love tih turin ball duh tawkin a tlangpui thei a. Chu aimaha la ropui leh zawka ka hriat chu, a ding lamah emaw a vei lamah emaw bahlahna awm miah lo leh ball per hla chuang hauh lova speed ngai renga a tlankawi (direction thlak thleng) pui zak zak thei hi a ni.
Messi hian Champion league top scorer azawngin vawi 3 a la thei te hi Goal thuna a chung chuan zia a lanna a ni.

A lawmpuina atan chauhva ziak ka ni e.

May 28, 2011

Ngaihtuahna Far Chhuak

Mizoram hi Burma ram ni se, Burma ram hi Mizoram ni ta sela. A ni thei dawn si lova ka sawi tum a fiah phah chuang tlat lo mai. Mizorama mihringte hi Chin State leh Kalay Kabaw velah hian awm ta sela, tuna Chin State leh Kaly Kabaw vela tlangmi chengte hi Mizoram-ah awm ve ta thung ila enge kan an ang?
Kawlrama awm tlangmite hi kawl leh hnam dangte nen inawm pawlh, fing depde thiam (kawl tawng chuan "le") ve tak kan niin ka hria. Hnam inchiahpiah lutuk kara awm chuan tute pawh nise rilru a dazat duh deuh dawn niin a ngaihtuah theih. Bengali ho karah va seilian ta ila ka fing chalak thiam ve viau thoin ka ring.
Kawl ho hi chuan "kei ka puar phawt chuan midang chu ril tam mahse pawi lo, kei ka thih lo tak-ah" an ti mai. Sem sem dam dam ei bil thi thi tih tawngkamte hi nei ve hek lo le, an dem awm bik hran lo ve.Bangladesh rama awm Mizote hi enge an an ka hre lova.
Ka hriat ve phak tawk kum 1980 chho vel atang khan helam atang Mizorama pem hi an awm ve pheuh pheuh a. Mizoramah Sum leh pai atamin zirna lam pawh a zia awm deuha ngaih a ni a. Kum 1984 khan pawl riat ka zir ve tana, kan exam hmain Mizoramah ka pain zir turin min ti a, tichuan 1985 January thlaah Mizoram chu a vawi khatna atan ka zuk thleng thla ve ta rawih mai a. Tedim atang ke hlirin kan kala, ka ke a rawlin a vung deuh a, ka nuin kan thlenna apiangah tui lumin min deh sak thin a. Kal kawng chu a chhuk chhovin ka tan chuan a thui kher mai.

Heng hun lai atang tawh reng hian Mizoram hi keini kawl rama Zo hnathlakte tan chuan kan pur chawkna a ni a. Tedim-ah hian Kuli an la a, phur hi mihringin an phura, sakawr neiin sakawr an hmang bawk a. He mitum hian keini chuan Tedim mi Kuli-ah kan ruai a ni. Heng kuli tam takte hian in chung "rangva" an tuak nasa hle a ni. Heng hunlaia kan dinhmun hi a la sang lo hle a. Kum 1970 chho vel bawrah hian Tahanah hian Concrete building a la tlem em em a ni. Kan in pawh hi a hmasa pawl chu a ni ve ang, ka pa sak lai hi ka hre pha lova, ka pian hma deuha a sak a nih ka ring.
Kum 1985-a Aizawl Mizorama lehkha ka zir chu Mizo tawng thiam tha vak lo nen, English ka hneh bawk si lo, a inthlahrunawm duh khawp mai. Bible chhiarin Mizo tawng ka inzir ve a, ka chhungte hian min nuih nasa thin khawp mai. Mahse, heng hun laia Aizawla lehkha zir thei han nih chu Tahan velah chuan a la inchhuanawm ve tho a ni.
Khilai Chin State-a unaute pawh khi Zoram hi an pur chawkna ber a ni thin a. An thlai hnah leh thil neihte Chawnchhim (Champhai) lamah an va zuar thin a ni, vawiin thleng hian ram ri hnai deuh amite khi chuan Champhai-ah an la bazar reng a ni. Tahan leh a chhehvela Zo hnahthlak Kamding hmasa zaa sawmkua 90% vel hi chu Mizoram lama sumdawnga, inchhek ngahte an ni awm e. Keini Zo hnahthlakte tan Zoram hi kan inpui a ni tih hi a dikna chen a tam hlein ka hria. Zoram thatna tur ngaihtuah lem lova, a par tlan ringawt tum, sumdawnna dik lo leh thil tha tih chingte an lo awm leh thin hi a pawi a ni.

Mizoram-in ruihhlo do kum nasa taka an beih laia, Burma mi thenkhat hnawh chhuah chungchangah khan mi thenkhat chuan Zoram lam an dem ve bawk a. An tanpuina ringawt beiseia, an tana thil tha tih tum lem si lote hian vuihmui an pu duh chawk. Tuna Burmaa awm te hi Mizorama awm zawk lo nita sela, kan nasa lo viauin ka ring thin. Tlawmngaihna hre lo tak tak lah bo lo. Mahni tanghma hai kawngah khaw hmu lo fe fe, rinna kawngah der dep tak tak, Sapho bum tur zawng kan tam si. Kan pachhiat hlawm em vang pawh a ni mahna, Mizorama awm zawk niin lo hausa ve ta sela ka rin dan ang lo tak hian kan tha ve phian pawh a ni thei e.
Mahse, tun dinhmun ang chiah hi chuan in awm thleng ta ila chuan he lam ami te hi chu kan nasa lo hlein ka hria. Keima mimal thlirna tukverh atanga alan dan a ni. Thlirna tukverh dang chu remchan huna hawn leh atan ka dah hrih mai ang. Chutah ve thung chuan Pangpar mawi tak tak ang maiin a lo par chuai mai thei a ni. (Remchangah la chhunzawm leh tum a ni)

May 27, 2011

I Meizial Khuin Midangte Harsatna Thlen Suh Se

Mizote hma kan sawna meizial zu lo kan tam ta hle. March thla khan Aizawlah kar khat chamin ka zin zawk a. TV News-ah zial zuk lohna hmuna meizial zu an man zat leh sum an chawitir zat puan a ni a. Ka rilru te tein lawmawm ka tiin hma kan sawn ve zel a nih hi ka ti a.
Philippines-a ka zir lai khan, kan seminary-ah ramdangmi pakhat chuan "Meizial zuk hi in Culture-ah a tel em ni?" tiin min zawt a. Ka rilru a khawih ang reng hle a. Min zawhna chhan hi thil dang ni lovin tun hmain he Seminary-ah hian keimahni tlangmi pakhatin meizial a lo zu thin a, kan culture a ni e, tiin insawi thiam nan a lo ti a ni. Keichuan a mi zawhna chu chhangin kan culture chu a ni lo va, tun hma chuan tlangramah lo hna thawka eizawng kan ni a, thosi te an tam thin em avangin meizial zuk hi thosi um bo nan an hmang thin a, chutia zu nasa chu kan ni, kan culture erawh a ni lo, tiin ka chhang.
Khawhar inah meizial khu vut vut te khan van botuakah min liam sa taa a lawmawm hle. Mahse, motor chuanna hmunah hian mipui kan la inthlahdah hle a ni. Rangon atang Bus-in kan chhungin Tahan kan haw a, Bus chhungah tumah meizial zu ka tawng lo va ka lawm khawp mai. Mahse Tiau lui kan kan chiah Night Bus-ah kan chuanga, Aizawl thlengin Driver leh handyman te meizial khuin min ur zan khua ta mai a, ka fate ka ngaihtuah khawp mai, meizial khu an hip lut ve ta nual si a. Hawlamah pawh Sumo-ah tawt zetin kan chuanga Driver-in zu miau hek le, passenger te pawhin an zu a, tukverh bulah ka thu hlauhva a ziaawm deuh.
Meizial zu ve tawh thin ka ni a, chak a nat theih zia ka hriat thiampui, mshse mi bulah (Busah)inthlahrung hauh lova zu put put thinte hi chu ka hmu changkang thei thak lo. Zuk leh hmuah kan inthlahdah lutuk hi chu a pawi a ni. Mizote hi Kristian kan tam ang huin Kristian puitling kan tih hi an tlem hle si. Hei hi thil dang vak ni lovin zuk hmuamah kan inthlahdah vang ni berin ka hria. Piangthar a tluk lehna chhan tam ber hi thianghlimna hlamchhiah vang ani. Thianghlimna hi inzirtir nasa sauh sauh ila piangthar tlu leh pawh hi kan tlemin Kristian puitlinga chhiar tur pawh tun ai hian kan tam ngei ngei ang.
Burma ramah hian kawl tawngin I meizial khuin midangte harsatna thlen suh se tih hi an tar thin a, tha hlein ka hria. Meizial zu te pawhin hei hi hre rengin zu thin sela, midang tan malsawmna kan nih theih loh pawhin harsatna thlengtuah chuan tang lo hram teh ang u. Meizial chu a zutu mai pawh ni lo a bula mite tan pawh a that loh zia Doctorte sawi kan hre teuh si a.

May 24, 2011

Hi Kidz Report

Hi Kidz Myanmar Foundation hi 2009 May atang khan Rev. Jubilee Thanga kaihhruainaa din a ni a. Rev. Jubilee-a hi National Director a ni a. Hi Kidz hotupa ber niin a tul apiang ngaihtuahtu a ni. National Board Chairman atan Saya C. Lalawmpuia ruat a ni. Ani hi naupang rawngbawlna tui tak, experience pawh nei tha, naupang rawngbawlna subject (Holistic Child Development) pawh lo zir nual tawh a ni. Hi Kidz Vision ropui tak chu kum 50 chhungin Burma rama naupang maktaduai 20 hnen thlen theih hi a ni. Hi Kidz chu Pawl bik awm lo, naupangte tan hmangaihna leh tlawmngai taka thawhhona pawl a ni e.
A remchanna hmun a pianga Naupang Club din te, naupang zirtirtu (saya/sayama) Training pek te, naupang rawngbawlna neitute nena thawhhona tha ngaihtuah te, thal chhunga naupang Camp/Training buatsaih thin te hi a hna pawimawh tak a ni. Nikum lamah TCYF naupang sport leh Icon thlanna Tahan-a neihah khan Hi Kidz chuan sum leh pai hmangin theih tawpin a tanpui a, naupangten hlimna leh hmasawnna an neih hi a duhsak tak meuh meuh a ni.

Nikum 2010 March thla atang khan Kalay Kabaw lamah Naupang Camp buatsaih tan a ni a. A hmasa ber atan Letpanchoung Nazarene Kohhran (Immanuel) Biak In-ah Saya C. Lalawmpuia hova neih a ni. Kum 2010 thal chhung khan Hi Kidz rawngbawlna atangin Tahan leh a chhehvel leh Mon State leh Karen State-a naupang 2,000 ten chhandamna leh hmasawnna an nunah an chang a, nu leh pa leh kohhranhote an lawm hle a ni.

Kumin 2011 Thal chhung hian Mon state, Karen state leh Twinty Myo-ah te naupang 1,000 vel hnenah Camp buatsaih a ni a. Tin, Kalay Kabaw-ah Hi Kidz Naupang Training/Camp hmun 10-ah tluang taka neih a ni a, naupang 2,000 laiin hmasawnna leh Chhandamna an changa a ropui tak zet a, Lalpa hming chu fakin awm rawh se. Camp-na hmun tam zawkah khawtlang huapa buatsaih a ni hi a ropui tak zet a ni. Entirnan; Kanan khuaah chuan Kohhran tangrualin Methodist Biak inah a buatsaiha. Tuivar Khuaah chuan Tuivar Youth Association (TYA) kaltlangin CMA Biak inah buatsaih a ni a. Hmuntha-ah chuan Presbyterian Biak inah khawtlang huapin buatsaih a ni a. Tuingo-ah chuan Tuingo Nu ho tangrual pawl hmingin CMA Biak inah buatsaih a ni a. Tin CBCM, Salvation Army, leh Weslyan biak inte pawh class lakna atan hman a ni. Tin, Satawmah leh Tuivarah ni khat awh Seminar buatsaih a ni a. Rev. Jubilee-an Seminar kaihruaiin ‘Fanaute enkawl dan’ paper a buatsaih chu zir ho a ni a, kan hlawkpui hle.

Kan Camp-na hmun apiangah Sunday School zirtirtute pawh sawm tel ve zel an ni a. Hei hi anni tan training tluk a ni a. Awka vin leh hmawlh hmang lova naupang thunun dan te, Awlsam taka Bible chang byheart tir dan te, hlim taka naupang zirtir dan te, hla leh lam te, infiamna hmanga Pathian dan ngaihpawimawhna chang hriattir te, Leader chher chhuah te, Magic leh thawnthu tawi hmanga Pathian thu sawifiah te, inelna thianghlim leh mark pea hun vawng dik tura kaihhruai dan te kan hnen atang hian an zir chhuak a. Kan haw san hnuah pawh heng Sunday school zirtirtute hian an naupangte an kaihruai chhunzawm theia, a lawmawm tak zet a ni.

Tun tumah hian naupang pianthartir mai ni lovin, an rilru chawikan saka rah chhuah tlak nun tam neitur leh Kohhran hrang hrang Sunday School inziritr dan tihhmasawn hi kan tum ber pakhat a ni. Tun hma kum 40 kal taa kan Sunday school inzirtir dan leh tuna kan inzirtir dan hi hmasawnna hmuh tur a la awm lo va. Kohhran te hian Sunday school inziritr dan tihmasawn tur hian thiam kan nei lo nge, tan lak kan tum lo zawk? Kan inchhung khawsak a changkang tulh tulh a, Sunday school pawn lamah chuan TV, Computer, Internet etc. kan ti a. Chutih laiin kan Sunday school hian naupangte a hip mawlh lo a ni. Thak pawh inhiat ngam lo khawpin naupang kan kuangkuahtir a, an tan chuan kan Sunday school hi hremhmun tluk hial pawh a ni mai thei e. Kohhrante inbih chian a hun ta hle a ni. Sunday school zirtirtu kan inlak dante hi hmun then khatah chuan; “a zin bo ngai lova, a awl thawng bawka, a ni hi a chi ang,’ tiin zirtirtuah kan in ruat leh chawt thin. Naupangte bula meizial zu put put leh kuhva ei sen huam thinte hian i fate chu eng tak zirtir ang maw. Naupangte hian an mit hmuh atangin nasa takin an inzir thin si a.

Kumin thal kan rawngbawlna a hmawr bawkna atan Children Night (May 13, 2011) Tahan PCM Venglai hall-ah hlim taka hman a ni. Hall leng lo khawpin naupang an kal thaa, tlar khatah mi 10 te thuttirin naupang 1000 vel leh nu leh pa engemaw zatin min tawiawm bawka. Naupangte an hlima thil la awm ngai lo a ni a, tih leh zel pawh an chak hle a ni. He Children Night hi Hi Kidz leh TCCN (Tahan Christian Children Network) tangkawpa buatsaih a ni.
Kumin thal chhung hian rampum huapin naupang 3,000 hnenah chanchin tha hril turin kan plan a. Kan tawngtainate chhanga kan plan min tihhlawhtlin saktu Lalpa chu fakin awm rawh se.

In His Vineyard

May 14, 2011

Naupang Rawngbawlna

Kumin thal chhung zawngin naupang rawngbawlna Tahan leh a chhevel khua/hmun 9 laiah tluang takin kan nei thei a. Naupang 2000 bawrvel hnenah Chanchin Tha leh an moral develop=na lam thu leh hla te kan fah a, mahni inngaihhlutnachang an hriat a, chhungkua leh khawtlang tan mi tangkai tak an nih theih zia te kan zirtir a. Zaihona leh Game hlimawm tak takte kan neih puia, an hlimin an lawm takzet a ni.

Ni zan (May 13, 2011) khan Tahan Presbyterian Venglai Hall-ah TCCN (Tahan Christian Children Network) nen tangkawpin "Children Night" kan buatsaih a, Hall-a leng lo khawpin naupang an pungkhawma, naupang hi 1,000 chu an tling ngeiin kan ring, nu leh pa engemaw zatin min tawiawm bawka, kan hlim tak zet a ni. Tih leh zel atan a Zawngchhang thlak hlein kan hria.
Program hlimawm takin kan buatsaiha Naupangten Item chi hrang hrangin hun an hmang a.

Naupang rawngbawlna nei tur hian March thla atang khan Rangon atangin Tahanah ka kal a. Tunah chuan kan rawngbawlna rah duhawm takte hmuin hlim takin Rangon lam haw turin kan inbuatsaih mek a ni. Naupangin thinlung leh tihtakzeta mittui tla chunga Pathian hnena an nun hlana an tawngtai lai hmuh zet chuan rilru a khawih tak zet a ni. Kan rawngbawlna hmun a piangah an naupang sunday school zirtirtute training kan pe nghal zela a hlawk thlak hle a ni. Kan haw san veleh an lo chhun zawm ve zel a. A tlangpui thuin kan camp-na hmunah khawtlang huap a ni deuh zelte hi a ropui leh zualna a ni. Entirnan, Kanan-ah chuan Kanan Kohhran Tangrualin kan Team hi min ruaia. Tuivar khuaah chuan Tuivar Youth Association-in, Tuingo khuaah chuan Tuingo Nuho Fellowshipin chutiang zel chuan kan tihna hmunah hian nakumah pawh nei leh turin min Book lawk sa vek a ni.

He rawngbawlna hi Lalpan mal a sawmin, kan khawtlang hian a lo mamawh em a, ngaihhlut kan hlawh ve phah niin ka hria. Kan Sunday school inzirtir dante hi hman laia kan tih dan ngai reng kha a la ni a, hei hi ka vei em em a, kan in leh lo, kan thil neihte a changkan ve tawh teh reng nen hian, kan sunday school inzirtir dan hian naupangte a hip zo lo va, an mamawh pawh a phuhru zo hek lo. Khuahkhirhna nen kan zirtira, kuangkuah rawh tihpahin kan kuk tawlh bawk a, hremhmun tluk zetin an tan chuan a hreawm mai thei a ni. Naupangte an ngaihtuahna hmang tur leh an zirlaiah Participation an neihna tur kan ngaihtuah pui lo va. Anmahni ngeiin an tih ve a, an tel ve hian an hlim theih vei nen.

Tun atang chuan hma kan sawn chhoh ve zel a beisei awm.