Thlan

(Tahan Thlanmual pic ka rawn dah thei ta e, vawiin Feb. 23, 2012 hian)
* Tahan thlan Pic chu hetah hian ka lo dah ang= http://facebook.com/puibawiha (Kan ram zawng engmah chiang tak a sawi theih loh,ka blog-ah pawh comment ka ziak thei lo, thlalak ka upload thei hek lo, thu ka la post thei hram a, zia tak awm)

Mizo puithuna chi khatah chuan:
Thlan khur laih sa zan riahtir a tha lo, tih a ni a. A tawi zawngin sawi mai ila, mitthi phumna tur thlan kan lai a, mahse phum tur an awm leh si loh chuan thlan chu chhilh leh ngei tur a ni, chhilh lova zan riahtir a tha lo, ruang a chhuak duh, tih a ni thin. A hming hrim hrim han lam pawh hian mi dawihzep deuh tan chuan hmulthi din ur urna tham chu a tling ve reng a ni. Mizo tlangval hrisel (dam) pangai tan chuan mitthi an awmin thlan lai tura ngaih a ni thin a.

Tun hma deuh khan Tahan-ah pawh thlan kan lai thin a. Thlanmual hmun hi tui a hnai khawp mai a, feet 4 vela thuk kan laih chuan tui a put mai thin a, duh anga thuka laih pawh a tihar thin. Ka tlangval chhung khan Tahan-ah ka awm tam lo em a, ka awm ve laia thlan ka laih ve lai kha chuan Khaukhurh ang chi te hi kan lai ve pawhin ka hre lo. Mi bik deuh, tlawmngai thlan lai taima deuhte thlan erawh kan theih anga thukin kan lai ve ngei chuan ka hria. Tahan phai thlan laih hi a harsatna chu tui a hnai a, tin lung hi a chang em em mai a, thlan khur then khat phei chu lungral te nen beih hle a ngai thin.

Hruaitute ruahman dan nia ka hriat chu Thlan pakhat leh pakhat inkar hi thlan pakhat lenga dah awl thin tur a ni. A chhan chu an chhung dangte thi an awm hunah phum tlan an duh thin vangte, tin thlan bul hnaitea thlan thar kan laih leh nghal chuan thlan hlui zawk rim hi a rawn nam chhuak thei bawk. Tui a hnai (put hma) ropui si a. Tum khat pawh thlan awmsa bul hnaiteah kan laia thlan hlui atang chuan tui dum tle rilh relh hi a rawn put chhuaka a uih kher mai. Sawipui rawn lai ve rawh kan ti a. "Aih, ka pumin a ngaih lo" a ti a. Tlangval pakhat chuan Chithlum kan pe ve dawn lo che a nia, a ti a. Sawipuia chuan, "Ka vaw thlu ang che" a ti hmuk a. (Sawipuia hi mi ang zan lo a ni a, mitthi inah hian a thleng hmasa pawl a ni thei ziah. Mitthi awmna chu a hre thei hle a ni. Tichuan khawhar inah hian a riakin a eiin nghal a, tui chawituah a tangkai thin hle a ni.)

Hun a lo kal zel a, kawng chen vela thukin kan lai a, tichuan a chhuat leh a bang zawng chu leirawhchana zut kan intihhmuh a. Mitthi an awm pawhin thlan lai tura chhuak chu an tlem ta pharh mai a ni. Aizawl lamah pawh veng thenkhatah chuan thlanlaitu tur chu hlawhfa an la tawh mai thin an ti. Thlan lai turin tlangval tha 100 rual sen a tul tawh lo a ni mai e. Tun hunah phei chuan Tahan-ah Thlan laih a awm ta lo!!! (Thlalak en duh tan- puibawiha.webs.com) Lei lai tawh lovin lei chungah khan kuang leng tawkin leirawhchan (cement) kan zuta, a hma lam kan tiawng a, chuta tang chuan kuang chu rawlh luh mai thin a ni a. Tichuan cement-in kan zut phui leh mai thin a ni. Rangonah pawh hian Kristiante chu Kristian thlan mualah (Yei Wee) kan inphum deuh kher thin a. Sipai tanglai thi sipai inhalna hmuna in hal ta mai pawh an awm. Inhlana hmunah hian gas hmanga hal mai thin a ni. Thlanmual man hi a to khawp mai a zat chiah ka sawi thei mai lo. A tlangpui thuin thlanmual vengtu ten thlan laih leh cementa zutte rawng hnawihte mawhphurhna an la thei mai a, pawisa pek an ngai a ni. Rangona thih chu thih man a to an ti thin.

Aw le, ka sawi duh tak chu kan Mizo Puithunaah mitthi phumna tur thlan ruak chu zan riahtir a tha lo tih a ni a. Hei hi khaw tam takah chuan kan la la thupuiin kan serh hlein ka ring a. Tahan-ah chuan mitthi phumna tur thlan ruak kan siam sa teuh mai le. Kan puithuna atanga thlir chuan ngaihthatpui awm lo tak a ni thei ang. Tahan khawtlang hruaitute hi khap mai chi chu an ni bik awm si lo!!!!

Rangon Mizoten kawlho puithunna kan tawmpui. Kawl tawng chuan 'Yet-Le' an ti a. Chu chu, mi athih atanga ni 7-naah a chhungten mitthi puala inkhawmna an nei a, hetah hian an puithiamin mitthi thlarau kha a kalna hmun turah kal turin a tawngtai thin a ni. Hetianga Yet-Le an hman loh chuan mitthi thlarau kha an chhehvelah awm rengin a hrang anga a rawn tibuai thin ang tih an hlau em em a ni. Chuvangin keini Kristiante pawhin thenawm khawvengte hmaizah vang (niberin ka hria)-in kan ti ve ta thin a ni. Thenkhat a la run deuh chuan hei hi puithuna kan neih/chin tharah hial ngaiin, an duh lo ang reng hle a ni. Rangona awm ten kan hriat atana tha chu heng thil kan tih chhan hi kan fate fiah takin kan hrilh tur a ni, chuti lo chuan Kawl ho rinna hi kan lo tawm ve reng alawm maw le an ti palh ang.

He ti hian kan thu chu khar ta mai ila a tha awm e; Hlaua awm leh turin bawih nihna thlarau min pe lova, hlau lova kan awmna turin fa nihna thlarau min pe zawk a ni. Hlauhna thlarau min pe lova, hmangaihna leh thiltihtheihna, fel taka ngaihtuah theihna thlarau min pe a ni zawk.
(Puithuna ka ziak sei lutuka, bung hnihah ka siam rem ta zawk mai.Pba).

Puithuna

Puithuna kan tih te, Thiang lo kan tihte hi thil engemaw kan tih avanga mihringte chunga chhiatna, vanduaina thlen thei tura kan ngaih te hi an ni a.
Thlarau (spirit) leh huai biaa inthawi thinte hian Puithunna leh thiang lo kan tih hi an ngah bik em em ang tih hi a rin theih a ni. Engvang nge kan tih chuan, an hlauva, tlawn lungawi an duh a, an bia. Thlarau leh huai an biak te kha tihnat palh an hlau em em a, an huat thu sawi leh tawhpalh pawh an hlau hle thin a. Chuta tang chuan "puithuna" leh a bik takin "thiang lo" kan tih hi an siam chawp ta niin a lang. Tin a thente hi chu nun dan tha zirtirna te pawh an ni ve.
Kan pipute huna puithuna leh thiang lo kan tih tam tak kha han en ila; thlarau sual leh ramhuai an hlauh avanga thiang lo an ni deuh nual. Entirnan; kawna In sak chu a thiang lo, ramhuai ho liamna a ni a, an kalna dal taka in lo sak chu a thiang lo va ngaih a ni. Chhungkuaah thihna hial a thlen thei. Tunah chuan Kawn chu khaw tinah hmun lun lai ber leh inhmun to ber a ni ta zel a, thihna a thlen thu lam kan ngaihtuah ta hek lo. Tin, he thil hi kan piputen Khampat an chhuah san hnua an siam chawp niin a lang. A chhan chu, phaizawlah chuan 'Kawn' han tih bik tur a awm hran chuang si lova.

Puithuna kan tih tak hi chu an ni tin nuna thil tha lo thleng thei nia an hriat laka invenna atana khauh taka an inzirtirna chi khat (vau khanna) a ni ber a. Hnam fing deuh puithuna chu fing deuh tura ngaih pawh a ni ang. Mahse kan puithuna te hi en ila, mawl lai, hmanlai thil a ni deuh zel. Mihringte finna a lo sang zela, Science hmangin thil chi hrang hrangte chu finfiah zel a lo ni ta a. Puithunna chhuak thar pawh a awm ta lo reng a ni a tihtheih awm e. Mihring hi mawl tak chu la ni reng ila, puithuna hi a chhuak thar zel anga tun ai hian kan ngah hle tur a ni. Mahse tunah zawng a awm tawh sa pawh kan mausam ta zel zawk a nih hi. Kan Puithuna then khat i han tarlang ila:
Sephung laih laiin tumah a lu lamah awm loh tur; Upa tawng han hawh ve lawk ila, kan naupan lai chuan thian zahoin Sephung kan lai thin a, tichuan kan insiktir thin a ni. (Burmaah chuan Sephung hi Chep tiin kan ko), tunlai naupangte chuan an lai duh ta lo. “Sephung laih laiin tumah a lu lamah awm loh tur, meihawlah a chang duh" an ti thin a. Sephung laih lai chuan a lai ve lo te hi a bih hnai hnaiah an tang thin a, in cheh palh pawh hlauhawm thin tak a ni. Hei vang hian a ni ngei ang kan pipute khan fing takin he puithunna hi an lo hman thin ni. A lu lama awm a vangin Sephung meihawlah a chang hauh lovang le.
Puithuna nichiah lo mahse thu pakhat han zep lawk ila. Kan naupan lai khan ar kan talhin kan nu leh paten duhsak ni awm takin a lu leh a ke chu kan ei duhna turin Ar mit ei chu mit varan, a ke chu tlan chakna an ti a, lungawi em emin kan ei thin. Mitvarna leh tlan chakna tak tak chu ni sela tar leh a upa hlei hlei khan an mamawh zual awm tak an ni. Mahse kan ring ve em em zel zawng a nih kha!

Ni khata Chhim leh hmar, Chhak leh thlang zawng a in khat atanga zin chhuah a thianglo, ruang a chhuak duh. He thu hi tunlaiah pawh mi tam takin an la awi a, an la tih hle a ni. He thu a lo chhuahna chhan sawi tur chu ka hre lova, in khat atang a ruala zin chhuah huk chu in lo nghaktu tan a khawhar thlak hle dawn pawh a ni mahna. Thianglova min ngaihtirtu tak hi a buai thlak lai tak chu a ni a. Chu chu, a thiang lo a ni tih tanfung nei tura ngaihbel tur min zawntirtu hi a ni. Rinna avangin heng zawng zawng hi hneh theih a ni a, Pathian tana thil ropui tak tihtuma zin chhuah tumte tan lek phei chuan in daltir phal chi a ni lo. Tak takah chuan zin chhuak lova thi te hi kan zingah an tam deih zawk a ni.
Thenkhat phei chuan Rawngbawltu thawhtana kal chhuah ngai a ni lo, la cham hrih rawh te an ti a. An la thlehlel hle vangte pawh a ni mahna. Thenkhat leh chuan Nilai-a zin chhuah chu ka duh lo, kan lai hut duh te an ti bawk a. Khawngaih thlak tak an ni. Kei chuan an program a thawl deuha duh hun an la thlang theiah ka ngaih sak mai.

August Thla (Thitin thla)
Kan nu leh pate hi an la puithu hle niin ka hria. Innei turte hian palai kan intir thina, tichuan kan inneih ni leh thla turte chu kan palai, nu leh paten an ruat thin tlangpui a ni. Vawiin thleng hian August (Thitin thla)-a in nei hi ka la hre lo a ni. Hei vang hian kan nu leh pa te kan inneih ni leh thla ruattute hian August thla hi an lo la serhin an la puithu hle a nih awm hi maw ka ti ta ringawt mai a ni.
Mizo thla chhiar dan Rami pa ziak hi a sawifiah dan a tha khawp mai a, mahse ka tan chuan thil thar deuh a ni a, ka han past tawp mai teh ang;
"Chenna hmun leh tlang a dan ang bawkin thlai chin hun leh seng hun te, thing leh pangpar par hun te a inan vek loh avangin, mahni chenna ram milin thla hming an lo nei hrang thliah a ni tih hriat a tha.

1. Thi Tin Thla:
Buhcheng chin nachang an hriat hmaa an kum tawp thla chu “Thi Tin Thla” an ti a; sakhua lamah “Khawn then Thla, Kawngpui hawn Thla” an ti bawk. Tin, Minkut, Fang-er, Khawdo, Dawngrawlh, Dawngpui, Tho tiin hnam hrang hrangin hming an sa thliah a ni. A hun hriat theih dan chu: Derhken, Nawithang, Anthur leh Senhrinu a par a, Tuahfavang a par bawk. Sawrkar thla chuan September chawhnu lam ni 16 atanga October chawhma lam ni 15 thleng a huam. Kum that ni serh an hman zawh atangin kum hlui leh kum thar a then khak thin.
12. Vansar thla:
August ni 6 atanga September ni 15 inkar a ni. A chhinchhiahna chu Vawkpui hmul a kawlh thin a, thla thum chhung a kawlh thin. Serh leh sang ngaipawimawhte chuan he thla chhunga nupui-pasal neih an duh lova, an serh thin. Tin, lu meh leh hmul meh chena serh pawh an awm. Serh lo chu vanduaina eng eng emaw an tawk thei a, sarah an thi duh an ti. “Thlazing” ti an awm bawk."

Puzawnte thli dawnga an kawmthlanga awm a tha lo, hrisel lohna leh thihna hial a thleng thei tih ang chi te hi engemaw zawng taka ngaihtuah chuan a fing ang reng hlein ka hria. Awm tlan dual dual hi engemaw zawng chuan nuam tak a ni a. Mahse chhungkua intihthiam lohna a thleng duh. Naupang na na na chu intihtah changte an nei a, kan fate leh unaute fa an intihthiam loh changin nupuiten an fate tan an lo tina ve ngei thin si a. Tin nupuite awlsam takin mahni pateinah an tlan mai thin. Chuvangin he thil hi hrisel lohna ai mahin chhungkaw intihthiam lohna laka invenna hi a zirtir tum tak niin a lang. Puithuna hi awih vek turah ka ngai lova a phena a zirtirna erawh hmuh thiam a tha.
Van ekkhum tum a tha lo tihte phei hi chu a finfiah tumtute chu an inchhir thin. Mawng vanlam hawiin han bungbu la, tichuan han e ta la, i ek chu i kaah a tla lut mai dawn a sin.
(Ka ziak sei deuha chhiar a huphurhawm em mai. Bung hnihah ka chhuah leh ta zawk. "Thlan" hi a chhunzawmna a ni e.Pba)

Thlan

Mizo
Dear Kima & Varte,
Zia lo hle mai, pawimawhah min rawn ko thuta Thlan chu ka tlansan deih a lawm le.
Ka sawi tum tak chu: Helamah chuan thlan kan siam sa. Mitthi an awm veleh kuang nena rawlh luh nghal mai theih turin. Kan puithuna nen chuan a inmil chiah lo.
Famkim deuh zawkin ka la rawn ziak ang.

Mizo Version

Mizo Version
He tilamah chuan Vedio Mizo version hi en nuam an tihlawm khawp mai.
Tahan leh a chhehvel khaw hrang hrangah April-May thla khan rawngbawlin ka awm a. Merlin Film Mizo version kha khaw tinah an en vut vut mai, kan kalna apiangah naupang ka zawta Merlin-a hre lo an awm lo.

Mizo Version an rawn tichhuak hi chu ka lawm tak zet a ni. He lamah chuan Mizo tawng thiam lohte hi an intihhmuh hman tep tawh a. Tunah Korea film emaw sap film pawh nise Mizo version-a tih chhuah a ni hi, Mizo tawng thiam tha duh vak lo pawhin an thiam phah a.

Chichai khuaa ka hmel hriat pakhat phei chuan kan naupang ho chuan mizo tawng an thiam vek tawh a ti a. Chuvangin helam tan chuan Mizo tawng theh darhna tha tak a ni.
Tahan leh a chhehvelah chuan Mizo version hi an en luai luai zel mai a nih hi. Keipawhin ka fanu entur tlem azawng ka lei ve a. Mizo tawng an inzir nan a tha khawp mai. Rangon-ah hian kan fate hian an school-ah hnam dang hlir an kawm a. Kawl tawng hlir an hmang bawka, in lamah nu leh paten Mizo tawng hmanna kawngah tan lakpui an ngai tak zet a ni. Theih tawp chhuahpui chung pawhin an aw phawi leh thluk hi a awn (kawl aw phawi) hma em em a. Tin Mizo tawnga an han tawngte hian direct translate-in kawl tawng kha Mizo tawngin an han hmang ta thin a, a dik lo hu thin a ni.

Kan thenawm Mizo tleirawl pakhat chuan "ka aw a chhang" tih turah "ka aw a lut" a ti daih mai le. A awmzia chu kawl tawngin aw chhang tih chu "a-tan wen dre" tih a ni a, hei hi direct translate chuan "aw lut" tihna a ni ve chiah a ni. Kan thalai member nula pakhat pawhin "A va ni sa ve," a ti a. Engtin maw tiin ka zawt nawn leh a, a ngai thoin a sawi leh a. "Ni a va sa ve" tih zawk tur a lawm tiin ka hrilh. Pastor pakhat (a hming chu sawi lo mai ila) pawhin "Kal ta ula, thlamuang takin Lalpan malsawm che u rawh se" zuk ti thin a. Aaa.. hetiang ang vel hi sawi tur a tam mai.

Rangon chu Mizo tawng duhtui deuh tan chuan khawsik hluah hlauhna tham a tling a ni. Nu leh pa tam tak pawh hi thu an sawi/ puan te hian an uar tumna lamah a thluk hi a lai leh hu thin.
Mi then khat chuan Kohhran pawh hi "hran" tih lai hi an lam dan a dang, an lam ri sang ta thin a ("hran san" tih angin). Chawimawina pawh "chawi" lai hi an lam ri sang a, 'mawi' hi an tihniam leh daih bawk a. Thiam lo na na na chu duh tui tur leh tur loh pawh kan hre lo va, thiam lo duhtui bawk si lo chu le.. a harsa a ni e. Hetih lai hian thiam tak tak pawh an awm ve tho tih erawh hriat a tha ang.

Mizo Version video film hian Mizo tawng min zirtir mek chu a ni ta ber mai le. Letlingtu (LPS & Zonet)-te an fakawm hle a ni. Chutih rualin fimkhur taka hma la zel turin ka chah duh a. Tun hma kha chuan Bible hi Mizo tawng kan zirna ber a ni thin a. Tunah chuan Mizo Version hian kan khawtlang a deng chhuak a, mitinin kan hlut a, naupang tan lek phei chuan a ni leh zual a. Hmuh nawm thlir chungin Mizo tawng min zir a, Mizo tawng zir nan a ninawm si lova Bible aiin hma a la chak zawk deih a ni.
He lamah chuan Common language te hi neih kan duh tlanga, mahse mahni hmasialna leh mahni chi leh kuang tanghma haina hian khua min hawi thui tir thei si lo. He Mizo version hi a sutkianna tha tak pakhat chu a ni a. Mizo tawng dinhmun rawn chawisang leh theitu pawh a ni. Rawn chawisang leh kan' tihkherna chhan pawh hi, kan naupang ve lai khan Tahanah Mizo tawng kan hmang veka, kan hre vek bawk. Thawk khat deuh atang khan dona leh erna a nasa ta hle a. Then khat a hria leh thiam pawhin an hmang duh lo lui ta thin a nih hi. Zaithiam tan leh thu ziak mi tan market zau tur chuan common language pawimawh zia a lang a. Hnam tlemtein anmahni tawngin Music Album an tichhuaka, lehkhabu an chhuaha an hnam pumpui pawhin lei se la, hausakpuina tham a tling zo lo. Mahni tawng tihmasawn leh vawn nun tum hi thil sual a ni hauh lo. Mahse, tawng a tam thei ang ber thiam chu a tha fe zawk a ni.
Helamah chuan Mizo Version hi atangkai hle a. Zo hnahthlak zawng zawng tan hian tangkai zel bawk se la, a duhawm a ni.