Feb 21, 2010

Hming Sak

Vawiin chu ka fapa hming ka saa, sak chhan tlem ka rawn sawi teh ang.

Tunhma kan pi pute hming sak chhan kha an nitin nun leh khawsaknaa an thil tawn nena inhmehin an sa nasa a. Tunlai atanga teh chuan Hming mak pui pui te pawh a tam ang reng hle a ni. Tunah chuan hming koh nuam leh mawi, tin Kristianna lam hawi hi a ni ta ber a. Mahse hming hian awmzia pawimawh tak a satu tan leh a sakchhan atan a nei a ni. Mizote hian Mihring hming hi “Phuah” ni lo vin, Sak (sa) an tikher thin hian, mihring hming sak an ngaihpawimawh zia a lantir nitein ka lo ngai ve ngawt bawk a. Pa pakhat pawhin fanu a nei a, an kawmthlanga fartuah kung chu naute hmingah a phuah chhan duh si a, ti chuan a fanu hmingah chuan “Kawmtuahi” tiin a sa e, an ti (fiamthu).

A.. kan Pathian pawh khan hming hi a ngaipawimawh a niang Jakoba pawh Israel-a tiin a thlak a. Hming sak chungchanga kan pipute ngaihdan hi ril zawka hriat a chakawm hle mai. Lal hlau lo hming te pawh kha mirethei leh hnamchawm te chuan an fate hmingah an hmang thin a. Kristaina kan luh hnuah erawh chuan “Lal” tih hi kan pu deuh ta fur mai a nih hi. Kan Kristian sakhua hian hei hi a ken tel em ni chu tih theih tak a ni.
A ziak dan chungchangah keini mizo te chuan kan hming hi kan ziakzawm thin a. A thenin hming hnungah hnam hming an telh a, a thenin hming hmaah hnam hming lamtawi kan dah a, hnam hming dahkher lo pawh a tam zawk an ni. Heng hi kan tihdan tlawnlawn deuh ber chu a ni.
Western ho tihdan hi kan copy zel si a, document leh lehkha pawimawhah Hming fill up a tul chang hian First, Middle, Last name tia ziah a lo tul leh thin a. Keipawh ka hming hi ka ziak zawm vek a, Philippines ka awm lai khan lehkha (form) vel han fill up hian I Last name enge tih zawhna hi ka dawng reng mai a, mak an ti thin hle a ni. Hnam dangte tih ang hian Hming kan sak hian Last name turte hi titel sa ve ta thlap mai ila, kan mizo lo phah viau lem dawn em ni? Kan International deuh zawkin ram dang nen kan inpawh tawnna kawngah hian lehkha pawimawh vela hming ziak a tul chang hian zawhna kan dawn fo loh phah deuh chuan a rinawm. Ngaihdan erawh a inang vek lem lo ang le.

Vawiin chu ka fapa hming ka sa a, kan biak inah a hlanna tawngtaina leh thingpui ruai te kan kil ho ka hlim ve khawp mai. Ka fapa hming ka han puang chu thenkhat lo rin dan chuan Van lam hawi deuh a nih an ringa, banah kan sawi ho nak nak a. Mahse mahni identity lang thei zawng turin ka fapa hming chu ka sa ta a ni. Sawifiah vak dawn chuan a thui em a, a tawi zawngin sawi mai ila. Ka fapa hmingah chuan Chawngchhingpuia Lalau tiin ka sa ta a ni. Chawng tih hi chu hnam hming (chawngthu) atanga lak a ni a. Chawngthu in chhungah chuan “Chawnga or Chawngi” ti ila pakhat tal eih tur an awm zel an tih kha. Chhing tih hi kan pu Thangzachhinga (Vanapa) hming a tang leh Aizawla ka patea (Chawnglianchhinga) hming atanga lak a ni. Pui tih hi chu ka hming leh ka nupui (Zonupuii) hming atanga lak a ni. Tichuan Lalau tih hi ka pa Lalauva hming atanga lak a ni a, hei hi ka fapa hian a last name atan a hmang anga, Pathian zarah thing delh loh, lung delh lohva a lo seilena tu leh fa te a lo neih hunah pawh an Last name tur a ni zel tawh dawn a ni.

5 comments:

Zairemthiama Pachuau said...

I fapa hming thar chu a mawi khawp mai. Hnam dangho chuan a first name a va sei ve an ti leh tho ang a!!!

Middle/Last name neih loh avanga harsatna i tawn ang chiah hi keipawhin ka tawng thin. I sawi ang hian Mizote hian first leh last name neih hi tun aiin ching uar leh sauh ila, kan Mizo lo deuh chuang lovang. Hmanlai hun ang kha thil a ni tawh si lo a, hmun dang ram dangah kan vak darh nasa ta a, international acceptance/presence kan neih nan a pawimawh tawh zawkin ka hria.

Kei pawh ka fate chu first leh last name ka neih tir ve ve daih!!

Hriatpuia Pa said...

Hming mawi leh danglam tak a nih hi. A tawpa 'Lalau' i dah hian problem engemaw chen chu nakinah a la solve ngei ang. Mahse, kei chu, Mizo hming sak dan dik taka, 'Zairemchhunga' ka ni hi ka la pawiti chuang lo. 'Zai Remchhunga' emaw, 'Zairem Chhunga' emaw intih a tulna ka hre lova, a tul an tih pawhin, kan hnamin first, middle leh last name kan nei lo tih hi ka thupui, ka dinna nghet a ni.

Sekibuhchhuak said...

Chawngthu ho hian, an hnam hming zul hian an sa duh riau mai a ka hriat, hotupa! Ka'n pu Chawngzika thlahte pawh 'CHAWNG" tih telh vek an ni! :-)

Hming ziah pawh hi atir atanga fimkhur hi a lo ngai khawp mai. Hei pawh hei vawiin ni thlengin ka la buai phah fo!

I fapa chu Lalpan malsawm zel se!

Unknown said...

Hming tha tak, tunlai tawnga 'Comon lo' tak leh hming mawi awmze nei tak a ni.

Keipawh 'Vanlalfela' tih chauh hi passport-ah chuan ka hmanga, harsatna ka la tawk lem lo.

First, Middle, Last name neih pawh hi a tha ka ti. Kan Mizo loh phah chuang lo.

chawnghilh said...

Fapa duhawm tak i nei chu ka lawmpui a che.

Chawngthu hmeichhia hi an tuai nguak duh a, an chàwn pawh a lian deuh tûr thìn asin!