Feb 3, 2009

Myanmar Zofate tana Vartian

By: Kpa

Myanmar Zofate tana vartian han ti ila, kan sawi sual ang em maw chu!

Sawrkar-in Ram Dan a zam dawn khan National Convention a nei hmasa a. National Convention ah chun, convention atana an duan, innghahna 104 chu Ram Dan Bul siamna innghahna atan an pawm a. Dan hrilhfiahna phek 3 leh 4 naah chuan, ' Hnam inlungrualna kehchhiat loh,' ' non-disintegration of National solidarity' hrilhfiahna a awm a; tiang hian:
He ramah hian, hman hman kum sang tam atang tawh khan hnam hrang hrangte chuan, a nuamah leh a hrehawmah pawh lungrual takin, kut insuih tawnin kan lo awm dun tawh a. Heng hnam Kachin, Kayah, Kayin, Chin, Bama, Mon, Rakhine, Shan te telin, hnam hrang hrang 100 chuang chuan, inlungrual takin, hmelma beihnaah te, ram leh hnam hmasawn changkanna lamah te tan an lo la dun tawh thin a. Tunah pawh chu inlungrualna chu ram tan a pawimawh ber te zinga mi a la ni fo a.
Kum 2002 January ni 1a, kan ram chhunga hnam hrang hrang 100 chuang zinga mihring singkhat (10000) chuang hnamte chu;

1. Bama 34816681
2. Kayin 3420676
3. Shan 2525652
4. Rakhine 2064519
5. Mon 1386422
6. Chin 907585
7. Pa O 666967
8. Kachin 575884
9. Palaung 368081
10. Wah 321892
11. Danu 228444
12. Laahu 203920
13. Lishu 170794
14. Kukang 161685
15. Inta 139838
16. Naga 117021
17. Akha 115084
18. Kayah 98343
19. Kakam 93054
20. Mro 42492
21. Taungyu 42240
22. Khumi 29950
23. Kadu 29267
24. Lusei 19724
25. Kayaw 18602
26. Dainet 16665
27. Kanaan 15959
28. Gon (Khun) 14813
29. Yinbaw 14680
30. Gebaa 13260 te an ni. Mro leh Khumi hi hnamkhata ngai pawh an awm.

Kum 2005 Nov. 5 a, Bagan khaw hluia state leh region hrang hrang atanga kal khawm thalaite chuan sawihona an nei a. Sagaing Region atanga thalai, Ma Kyawh Yin Win-i chuan, ' Kan Region chu a zau a, tlang leh lui tamna hmun a ni a. Divison 8, Township 37 a insiamin mihring 5945000 kan cheng a, a ram zau lam chu 36535 Sqr Mile a ni a. Chuta cheng hanmte chu Kachin, Naga, Lusei, Kadu, Kanaan, Shan hnam hrang hrang kan ni.' a ti a.

May 15 2008 a Sawrkar thuchhaukah chuan, a rampum mihring chu 57504368 kan nih thu a chuang a.

Tichuan 2008 May 29 ah chuan Ram Dan zam chu mipuiin ( Vote pe thei zawng zawng 98.12% in vote an pe a, 92.48%in tha an ti) an duh tlan avangin, Dan atan Chairman, Senior General Than Shwe chuan a puang a.

Kan ram Dan ziahna Bu, ( Constitution of the Republic of the Union of Myanmar 2008 ) phek 58 naa ' Formation of the Region Hluttaw or the State Hluttaw' hnuaia No. 161. (b) naah chuan, ' Region chhunga ' Self- Administered Area' hmu lo hnam dang; a ram pum mipuia 0.1% tling te chuan Region Palai an nei thei' tih a chuang a.

Tichuan, Sagaing Region-a tuan leh manga cheng hnamte zinga hnam Lusei ( Mizo ) te tan chuan kawl a eng tan dawn a ang a. Amaherawhchu, a ram pum mihring zawng zawnga 0.1% ni tur chuan mi singnga leh sangsarih chuang (57000) nih a ngai a. Eng nge an an zel dawn tih chu sawi a har a. Kan sawi theih awmchhun chu, ' A ram chhunga hnam lian 100 thlanchhuah zingah a tel ve e.' tih hi a ni.

(He thu hi zonun groupmail a mi lak chhawn a ni).

Hun ka nei lo em a, ngaihdan tlemte chauh han belh ve ila. Tuna a lan ang khian Lusei chu sing hnih pawh kan tling lova, he data hi engtin an lakkhawm ka hre lo va, ka rin dan mai chuan Burma ram mi nihna identity card-a inregister-na atang a nih ka ring a. Ka ID-ah hian Chin tiin ka inregister-a, khatih lai khan Lusei tiin an inregister tih pawh ka hre bawk lova. Ka sawi duh chu Lusei nisi keimah ang bawka inregister hi an tamin ka ring. Tunah hian Lusei (Mizo)-a inregister duh hi mi sing hnih ai chuan kan tam vein ka ring. Tikha ni phawt teh se.

9 comments:

Hriatpuia Pa said...

I thil post chu a interesting hle mai. KA ngaihven zawng tak a ni. 'Chin' a in register lovin, Lusei ngeiin in register hlawm ula; tichuan, kha lamah unau kan ngahzia hi helam hian kan hria ang a, kan inunauna a zual deuh deuh ka ring. Hei aia chipchiar hi i rawn ziah zel theih chuan ka lawm ngawt ang.

I ti tha e, Pu ber.

Sekibuhchhuak said...

Bengvar thlak hle mai !

Khing hnam zinga, Laahu, Wah, Lishu leh Akha tihte hi Chinaah pawh hian an awmve nual a sin. An hnam hming an ziah dan erawh a in ang lo deuhva.

Laa hu ( laahu ), Wah ( Wa ), Lishu ( Lisu ) zingah phei hi chuan Kristian pawh an tam khawp mai. Khalamah engnge an an chu ka hrelova.

Abikin, Wa ( wah ) ho phei hi chu ka duh zual, Head hunter tia hriat kha anive thin a. An lam vel pawh a "PA" khawp mai:-) Burma sipai ho pawn an khawih vak ngam lohte kha an ni lom ni kha ?

Puia said...

A ngaihnawm hle mai. Lushai tih leh Mizo tih hi thuhmuna ngaih tur a ni a. Thil pawi tak pakhat chu Chin Hills lama kan duhlian tawngpuiten Chin tia register tura Lushai identity kengtute an fuih tlat hi a la pawi theiin ka ring a. Tunah nang ngei pawh Chin (Chin hills mi)ah dah i ni tihna a ni a. Unau vek mah ni ila, kan luah ram Sagain division te kan hum theih nan chuan CHIN ti lovin Lushai tih hian Kale leh Kabaw phaikuam luahtute tihna a ni dawn a, chuti a nih loh chuan Hnam dang kawl emaw tute emaw hmingin an dah mai ang tih pawh hlauhawm tak a ni.

Hun a lo kal zel ang a, remchang a awm chuan Lushai tih pawh hi Mizo tia thlak dan a la awmin a rinawm.

Puibawiha said...

@Zaia,
Ka theih ang tawkin he mi topic chungchanga ti ti hona tul leh tha nia ka hriatte rawn update zel ka tum ang.

Puibawiha said...
This comment has been removed by the author.
Puibawiha said...

@Seki..,
I rawn sawi hi a dik thlap e.

Puibawiha said...

@Puia,
I rawn sawi hi a ni khawp mai. Hei kum 2010-ah chuan Burma ram pawhin inthlan kan hmachhawn ve tak tak dawn te pawh a ang tan a. Ka pian a hnulama ka vawikhat vote thlak venatur pawh a nih ka ringa. Politics kal phungte a inlum let chuan parliament member neih chungchangah leh Kalay kabaw valley humhalh chungchangah pawh tuna kan sawi mek hian awm zia a la nei thei viau ang le.

burgerstud2005 said...

Burma Mizo unau te ka lainat thin che u.In sawrkar in relbawl dan hi dik se chu Mizorama Mizo unau te aiin in changkangin,in puitling zawk tlatin ka ring.Tuarna pawh hlawkna tih a nih kha...engtikah emaw chuan khawvar hun a awm chek ang.

Puibawiha said...

@burgerstud2005,
I rilru thatna a ropui e.

Aw.. zofate then sawma kan awm hi chu a va pawi tak em! Nangni keini kan inti lo tur.
Kan pipute chena kan lo sah en, zofate luah ram zawng zawng hi kan hnam tan hian a tawk hle si a. Mahse mahni ramah ngei pawh mikhual mai kan ni ta si.